Szlak Fortyfikacji Trójkąta Lidzbarskiego

czerwca 16, 2019

Szlak Fortyfikacji Trójkąta Lidzbarskiego

Kilka dni temu odnowiłam kontakt z dawnym kolegą, teraz mam osobę, z którą mogę pogadać na różne tematy i dowiedzieć się ciekawych rzeczy o Ornecie (legendy, tunele, wojenne ciekawostki). Jest jedyną osobą, która nie ma pod opieką dziecka i ma własny rower, więc mogę z nim jechać na przejażdżkę o każdej porze - dzięki temu oprowadził mnie (i opowiedział wszystko) po fortyfikacjach orneckiego lasu. Zrobiliśmy wtedy 22 km w 3,5 godziny.

Ze względu na brak środków budowę Fortyfikacji Trójkąta Lidzbarskiego rozpoczęto w 1932 roku. Dla lepszego maskowania oraz zabezpieczenia przed bronią pancerną wytyczono ją w kompleksach leśnych na północ od Lidzbarka Warmińskiego i Ornety. Powstała wówczas linia biegnąca od wschodniego brzegu Jeziora Taftowo po miejscowość Judyty (na północ od Bartoszyc). Zachodni fragment tych umocnień od Jeziora Taftowo do wsi Poborowo leży na terenie Nadleśnictwa Orneta.

Cechą charakterystyczną fortyfikacji „Trójkąta Lidzbarskiego" jest występowanie dobrze rozbudowanej sieci stanowisk obserwacyjnych w postaci różnej konstrukcji schronów, oraz wież obserwacyjnych. Obiekty te w zamyśle miały za zadanie umożliwienie obserwacji przedpola i kierowaniem ogniem własnej artylerii, umiejscowionej za linią schronów bojowych. Wybudowano też pewną ilość schronów dowodzenia na szczeblu kompanii i batalionu, oraz biernych ukryć piechoty.

Do dziś można natknąć się na ślady prowadzonych walk. Odnajdywane są w naszych lasach elementy wyposażenia i uzbrojenia żołnierskiego (w jednym schronie leży stary wojskowy but), niewybuchy, zapomniane mogiły żołnierskie. Po zakończeniu działań wojennych część schronów wysadzono. Według niektórych przekazów saperzy w schronach detonowali odnajdywane w okolicy miny i niewybuchy. Część schronów szczęśliwie ocalała.

Na terenie nadleśnictwa znajduje się najdłuższy w Polsce fragment tej linii (35 km), składający się z blisko 250 różnego rodzaju budowli, w tym 204 schronów różnego typu. Wiele obiektów położonych jest w trudno dostępnym i rzadko uczęszczanym terenie, ale dzięki opracowaniu Mapy turystycznej fortyfikacji na terenie Nadleśnictwa Orneta dotarcie do nich jest łatwiejsze.

W ramach szlaku wykonano: znaki informacyjne przy drodze Orneta - Lidzbark, parking leśny dla kilku samochodów osobowych lub autobusu, tablicę informacyjną przy parkingu, 11 tablic przedstawiających zagadnienia związane z oglądanymi obiektami (typy schronów, obserwację, pancerze, system obrony, łączność, itd), tablice kierunkowe szlaku, wycinki podszytu i wyznaczenie ścieżek oraz zbudowano w czynie społecznym przez kolegów z Ornety, Lidzbarka i Grupy Allenstein fragment umocnień polowych z ziemianką oraz stanowiskiem km.